GISمعرفی
مجموعه‌ای سازمان یافته از سخت‌افزار و نرم‌افزار کامپیوتری،اطلاعات جغرافیایی و نیروهای متخصص که به منظور کسب، ذخیره‌سازی، بهنگام کردن، پردازش، پردازش و ارائه کلیه اشکال اطلاعات جغرافیایی طراحی و ایجاد شده یا نسل جدیدی از سیستمهای کامپیوتری با امکان مرتبط کردن نمایشهای گرافیکی و برخوردار از قدرت تفکیک بالا برای استفاده از نقشه‌های ذخیره شده در کامپیوتر، دارای پایگاه اطلاعاتی وسیع و انعطاف‌پذیر از داده‌های محلی مرجع.
بنابراین سیستم اطلاعات جغرافیایی چنان طرح‌ریزی میشود که قادر باشد میزان وسیعی از داده‌های فضایی را در خود جای دهد، بطور موثر آنها را ذخیره نماید، مطابق با هدف خاص استفاده کننده، داده‌های نامبرده را بازیابی و تجزیه و تحلیل و در آنها دخل و تصرف کند.
GIS کاربرد های
استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در بسیاری از قلمروهای کاربردی اهمیتی خاص دارد. بعنوان مثال: جنگلداری، کاداستر، مدیریت خدمات رفاهی، طرح‌ریزی و مدیریت حمل و نقل، مهندسی راه و ساختمان، کشاورزی، حفاظت محیط زیست، برنامه‌ریزی شهری، مدیریت منابع، بهره‌برداری معادن، کشتیرانی، برنامه‌ریزی ملی و ناحیه‌ای، زمین‌آرایی، برنامه‌ریزی نظامی، امینت و دفاع ملی، بازاریابی و . . . از آن جمله‌اند. بعلاوه بسیاری از رشته‌های آموزشی، ارتباط نزدیکی با سیستم اطلاعات جغرافیایی دارند. این رشته‌ها عبارتند از : جغرافیا، کارتوگرافی، ژئودزی، فتوگرامتری، سنجش از دور، نقشه برداری، زمین شناسی, معدن, خاکشناسی، آبنگاری، آب‌شناسی و بسیاری دیگر … در بخش کامپیوتری، سیستم اطلاعات جغرافیایی از تکنولوژی اطلاعات پایه، گرافهای محاوره‌ای، پردازش تصویر، تکنولوژی ایستگاه کار، شبیه سازی، هوش مصنوعی، سیستمهای تخصصی، مهندسی نرم‌افزار و غیره بهره می‌گیرد.
قابلیتهاو توانایی‌های اصلی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی در آنست که به نیاز استفاده کنندگان پاسخهای مناسب دهد. از جمله این پاسخها یکی هم ارائه مشخصات مکان جغرافیایی است که میتواند شامل نام مکان، کد، مختصات جغرافیایی آن و. . . باشد
دیگر آنکه سیستم اطلاعات جغرافیایی ، سوالهای مشروط و مقید را هم جواب میدهد. مثل یافتن مکانی جغرافیایی با شرایطی معین . فرض کنید که بخواهیم مکانی با خصوصیت یا خصوصیتهای معینی بیابیم. یافتن چنین مکانی نیازمند تحلیل فضایی است. مثلاً پیدا کردن منطقه‌ای غیرجنگلی، که مساحت آن حداقل یک هکتار باشد، در فاصله 100 متری از جاده قرار گرفته باشد و خاک آن نیز برای ساختمان سازی مناسب باشد. سیستم اطلاعات جغرافیایی میتواند مکانی را با خصوصیتهای یاد شده بیابد
GIS ویژگیهای
1- یک سیستم کامپیوتری و صرفاً برای تولید نقشه نیست گرچه میتوان با آن انواع نقشه‌ها را در مقیاسهای مختلف، در سیستمهای تصویر متفاوت و با رنگهای متنوع تولید کرد این سیستم یک ابزار تحلیلی اطلاعات فضایی است و روابط جند وجهی موجود بین عوارض مختلف را روی نقشه ارائه می‌کند.
2- صرفاً وسیله‌ای برای ذخیره و نگهداری نقشه نیست بلکه ابزاری است که اطلاعات را برای اهداف خاص ذخیره می‌کند.
3- روی نقشه اطلاعات جغرافیایی یک پدیده خاص را با اطلاعات فضایی مربوطه مرتبط می‌سازد مثلاً شبکه راهها بر روی نقشه با رشته‌ای از خطوط مشخص میشود. در صورتیکه اطلاع بیشتر از مشخصات جاده مثلاً عرض، طول، نوع، سال احداث آن و . . . مورد نیاز باشد با مراجعه به پایگاه داده‌ها بدست می‌آید که تلفیقی از این دو نوع اطلاعات بدست میدهد و نتیجه آن تولید نقشه جدید است.
4- میتواند پایگاه داده‌ها با حفظ کلیه اصول و معیارهای فنی و علمی ایجاد کند.
5- برخورداری از امکانات فوق سبب بالا رفتن قدرت تولید، افزایش کارآیی‌ها، کاربردهای ابداعی، سودهای نهفته و افزایش محصولات و خدمات می شود.
مروری بر نرم افزارهای GIS
وجود قابلیت های بالا و توابع توانمند درGIS باعث ورود وگسترش آن در شاخه های مختلف علوم وزمینه های کاربردی شده است.وجود این تنوع وگوناگونی کاربران ونیازهای خاص هردسته ازآنها باعث بوجود آمدن وتوسعه نرم افزارهای GIS متنوعی شده است به طوری که بیش از دهها نرم افزارGIS را می توان از شرکتهای معتبری که دراین زمینه فعالیت دارند و مؤسسات علمی-تحقیقاتی و دانشگاهی فهرست کرد. برخی از این نرم افزارها عبارتنداز:
Intergraph
Idrisi
Arc cad
Arc View
Arc Info
Vango
Urs Geographic
Phocus
Map Graphics
Image Map